آشنایی با تولید نرم افزارهای چندرسانه‌ای
نرم‌افزار چندرسانه‌ای
نرم‌افزار چندرسانه‌ای نرم‌افزاری کاربردی است که تحت وب یا روی سی‌دی به منظور رسیدن به یک هدف آموزشی طراحی و تولید می‌شود و در اصطلاح نام محتوای الکترونیکی چندرسانه‌ای به آن اطلاق می‌گردد. این امر به دلیل استفاده از رسانه‌های گوناگون مانند فیلم، عکس، صوت و متن در تولید این نوع نرم‌افزارهاست.
مزایای استفاده از آموزش‌های چند رسانه‌ای
۱- استفاده از تصاویر ثابت یا متحرک یا فیلم به‌جای نوشته
۲- استفاده از صوت و موسیقی همراه آموزش
۳- استفاده از وسایل تفریحی و بازی‌های مختلف جهت جلوگیری از بروز خستگی
۴- تحریک حافظه تصویری افراد و افزایش بازده آموزشی
۵- یادگیری سریع‌تر، موثرتر و پایدارتر
۶- انجام و نمایش کارهایی که در حالت عادی امکان انجام آنها وجود ندارد
۷- صرفه‌جویی در هزینه آموزشی با ایجاد کارگاه یا آزمایشگاه‌های مجازی
۸- صرفه‌جویی در زمان کاربران با اضافه کردن امکان جستجو در نرم‌افزار.
مراحل طراحی و تهیه نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای
۱- تعیین هدف
۲- نوشتن سناریوی نرم‌افزار
۳- انتخاب نرم‌افزار مادر مناسب
۴- تهیه اطلاعات خام شامل (متن، فیلم، عکس و صوت) با توجه به محتوای مورد نظر و نرم‌افزار مادر انتخاب شده
۵- تولید نرم‌افزار با توجه به سناریو و اطلاعات خام موجود
۶- ایجاد خروجی مناسب با توجه به روش انتشار به صورت CD یا تحت وب.
تعریف هدف
در تعیین هدف پروژه هدف از تولید نرم‌افزار، نوع نرم‌افزار (خودآموز، کمک معلم یا محیط شبیه‌سازی شده) و نوع کاربری و مکان اجرای نرم‌افزار(کامپیوتر، وب، موبایل و…) باید مشخص گردد سپس صفحه‌بندی پروژه و تعیین صفحات اصلی و فرعی و سرفصل‌های مطالب آماده گردد و بعد با توجه به‌نوع خروجی مورد نظر و مکان و نحوه ارائه آن، نرم‌افزار اصلی تولیدکننده نرم‌افزار آموزشی، مانند Flash، Director، MMB و Powerpoint را انتخاب شود و در نهایت تعیین مطالب هر صفحه و محتویات صوتی و تصویری آن با توجه به نوع ورودی نرم افزار اصلی (مادر) انجام خواهد گرفت.
نوشتن سناریو
هدف از نوشتن سناریو روی کاغذ آوردن تمام مطالب، سرفصل‌ها و قسمت‌های مختلف نرم‌افزار با جزئیات کامل و گروه‌بندی مطالب و پیش‌بینی بخش‌های مختلف جهت ارائه بهتر مطالب به کاربر و در واقع تهیه طرح درس آموزشی است. در این بخش باید بار آموزشی نرم‌افزار کاملا مطابق با محتوای آموزشی مورد نظر تنظیم گردد تا کاربر در استفاده از نرم افزار دچار سردرگمی نشود.
از مواردی که باید در طراحی سناریو برنامه مد نظر گیرد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- ارائه مطالب به‌گونه‌ای باشد که در کاربر انگیزه‌های لازم را ایجاد کند.
۲- مطالب به صورت صریح و شفاف بیان شده و از حاشیه روی پرهیز گردد.
۳- مطالب به‌گونه‌ای تنظیم شود که در کاربر این حس ایجاد گردد که کلیه مطالب مورد نیاز آموزشی در برنامه پوشش داده شده است.
۴- تا حد امکان مراحل تدریس به صورت تعاملی تنظیم گردیده و با طرح سوالات مناسب و الزام کاربر به پاسخ صحیح به این سوالات در جریان آموزش، باعث ایجاد همکاری و تعامل کاربر با برنامه گردد.
۵- ارائه مطالب به صورت منظم و با در نظر گرفتن پیش‌نیاز هر مطلب انجام گیرد.
رعایت مراحل و نکات زیر برای تدوین یک سناریوی خوب لازم و ضروری است:
۱- موضوع یا عنوان: موضوع باید به صورت کاملا دقیق بیان گردیده و از بیان آن به صورت کلی پرهیز شود.
۲- تعیین و نگارش عناوین فرعی یا رئوس مطالب: پس از تعیین و نوشتن موضوع اصلی، عناوین فرعی موضوع اصلی مشخص شوند و در ترتیب و توالی مناسب عناوین فرعی همواره باید دقت شود، زیرا این عناوین فرعی به عنوان اهداف فرعی آموزش خواهند بود.
۳- نوشتن هدف کلی: نوشتن هدف کلی هر بخش، همانند هدف کلی یک دوره آموزشی است، اما در قالب یک موضوع محدود، رسیدن به مجموع هدف‌‌های کلی بخش‌ها باید موجب تحقیق اهداف کلی دوره شوند. به‌عبارت دیگر اهداف کلی هر بخش، عناصر یا مراحل رسیدن به اهداف کلی دوره را مشخص می‌کنند. در نوشتن هدف کلی هر بخش نیز معمولا از افعال کلی استفاده می‌شود. ذکر شرایط و معیار در این نوع از اهداف ضرورتی ندارد.
علـــــی کریــــــمی
